De N.V.L.

Oprichting

 

Al vroeg in de dertiger jaren (12 mei 1933) werd de Studievereeniging voor Luchtbescherming opgericht. Het secretariaat van de vereniging was in Den Haag. 

Door een wijziging in de statuten werd deze van oorsprong particuliere vereniging omgedoopt tot Nederlandsche Vereeniging voor Luchtbescherming op 7 maart 1936.

 

De start van de N.V.L. was er dus al vóór het aannemen van de Wet tot bescherming van de bevolking tegen luchtaanvallen van 23 april 1936 (Staatsblad no. 302). Op 25 september 1936 werd de N.V.L. erkend door de regering.

 

Afgebeeld is het "Ontwerp voor een huishoudelijk reglement" uit 1936.


 

Doelen van de N.V.L.

 

De N.V.L. stelde zich ten doel het bevorderen van de kennis, voorbereiding en uitvoering van maatregelen, zomede de medewerking daaraan, tegen de gevolgen van aanvallen uit de lucht, alsmede van de volkenrechtelijke beschermingsmiddelen tegen een luchtoorlog i.v.m. internationale rechtsontwikkeling.

Dit doel trachtte zij te bereiken door:

- het opwekken van de belangstelling voor de luchtbescherming;

- het propageren en ondersteunen van de zelfbescherming;

- het oprichten van plaatselijke afdelingen en studiekringen;

- het oprichten, in stand houden en oefenen van groepen van personen die werkzaamheden op het gebied van de luchtbescherming hebben te verrichten;

- het houden van bijeenkomsten, oefeningen, demonstraties en tentoonstellingen;

- het samenwerken met, het steunen en raadplegen van verenigingen en groepen, die rechtstreeks of zijdelings op hetzelfde gebied een afzonderlijke taak hebben te vervullen;

- het in studie nemen van bepaalde onderwerpen;

- het geven van voorlichting en adviezen;

 

- het aanleggen en in stand houden van een bibliotheek, een archief en een verzameling van tentoonstellingsmateriaal.

 

Voorlichting:

 

In 1937 werd een aantal brochures uitgegeven (zie verder onderaan deze pagina). In dit foldertje werden de brochures onder de aandacht gebracht:

 

Groei

 

In augustus 1938, 22 maanden na de oprichting, was er al een enorme hoeveelheid werk verzet en veel bereikt:


Propaganda

Een kraam op straat, bedoeld om de N.V.L. te promoten. Dergelijke vormen van 'propaganda' waren in de jaren dertig heel normaal in het straatbeeld. De foto's zijn mogelijk in Den Haag gemaakt door E.van Haersma Buma.

Een persfoto over een brandweerwedstrijd, georganiseerd door de N.V.L. afdeling Voorburg.

Een wervingsfolder van de NVL, afdeling Rotterdam, uit 1941 moet duidelijk maken dat het werk van de NVL nog belangrijker is geworden en roept op om lid te worden. 


Bijdragen

Van Houten maakte chocoladerepen voor de luchtbescherming. Deze werden aangeprezen in onder andere de LuBeMa prospectus waarin luchtbeschermingsmaterialen werden aangeboden. Van de opbrengst van deze reep ging 0,3 cent naar het instructiefonds van de N.V.L.


 

 

 

Op dit affiche, gedrukt en opgehangen in november - december 1939, wordt de voorstelling "Luchtgevaar" aangekondigd.

 

Deze revue werd opgevoerd door de Rotterdamse Toneelvereniging "Kunst na den Arbeid" (opgericht 1883). De opbrengst van de voorstelling gaat naar de afdeling Rotterdam-West van de Nederlandse Vereeniging voor Luchtbescherming.

 

De grote schouwburg aan de Aert van Nesstraat in Rotterdam, opgeleverd in 1884, raakte bij het bombardement in 1940 zwaar beschadigd. Hoewel herbouw nog mogelijk was, werd tot sloop besloten.


Scholing

De eerste school voor luchtbescherming is geopend te Haarlem! Foto uit Panorama. 

Ook de jeugd moest opgeleid worden. Hoe maak je dat interessant? Een wedstrijd in de vorm van een prijsvraag voor scholieren, verzorgd door de afdeling van de NVL in Leiden. De winnaar kreeg twee mooie boeken. In de begeleidende brief werden de juiste antwoorden nog even vermeld - voor de andere leerlingen?

Een leesboekje voor de hoogste klassen van de lagere school. 

Voor de middelbare school was er een speciaal lesboek beschikbaar over luchtgevaar en luchtbescherming. 

Een uitgave die door de N.V.L. zelf was voorbereid was de beeldroman van Ger van Olven met de naam "de verdwenen 7000". In dit boekje wordt aan de hand van tekeningen zoals in een stripboek het verhaal verteld van twee jongens die een dief ontmaskeren en doortastend optreden bij afgeworpen brandbommen. Dit levert het tweetal goedkeuring op van zowel de politie als de luchtbescherming. Een curieus en zeldzaam boekje! 


Het tijdschrift Luchtgevaar

Onderstaand exemplaren van het maandblad Luchtgevaar. Van links naar rechts: 1938, 1939, 1940, 1941 en drie uit 1943.

Vlugschriften van de NVL

Hieronder de voorzijden van alle zogenaamde vlugschriften:

Serie A, nummers 1 tot en met 7

Serie B, nummers 1 tot en met 4


Andere brochures van de NVL

Een grote instructiekaart op karton, dubbelzijdig bedrukt. Een duidelijk overzicht voor de burgerij wat er nodig is en hoe dit te doen. Een oproep om in actie te komen uit september 1939 - enkele dagen na de oproep tot mobilisatie. Twee varianten, enkele dagen na elkaar gedrukt.


De N.V.L. had in veel gemeenten een aparte onderafdeling; het doel was in ALLE Nederlandse gemeenten. Zoals in Den Haag. De afdeling van de vereniging had daar ook zelfs een eigen beeldmerk en tijdschrift!

De heer S.I. de Leeuw betaalde voor het jaar 1939 fl. 0,25 als contributie voor zijn lidmaatschap van de afdeling Den Haag. Een weledel zeergeleerde heer uit Beesd betaalde voor 1940 fl. 1,-.  Plaatsvervangend blokhoofd van Rossum uit Den Haag betaalde in 1940 fl. 2,50! 

Het stempel van de afdeling Zaandam op de voorzijde van een brochure en die van afdeling Rotterdam-Oost op een stuk stof; mogelijk een wikkel of geïmproviseerde mouwband. 


Persdienst

De persdienst van de NVL zorgde voor nieuwsberichten in onder andere landelijke en lokale kranten. Deze dienst was gevestigd op het hoofdbureau van de NVL op het adres Nassau Ouwerkerkstraat 3 in Den Haag.

 

Onderstaand fragmenten uit de serie persberichten van 1938.